Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği EK-1 listesinde yer alan projeler için “ÇED Olumlu” kararı, Ek-2 listesinde yer alan projeler için “ÇED Gerekli Değildir” kararı alınmadan yatırıma başlanamaz ve ihale edilemez, bu projelere teşvik, onay, izin, yapı ve kullanım ruhsatı verilemez.

Bu kararlar alınmadan başlanan projeler için Çevre Kanunu uyarınca, proje bedelinin % 2 si kadar ceza uygulanır. Ayrıca olumlu karar alınıncaya kadar faaliyet süresiz olarak durdurulur.

Bu nedenle herhangi bir cezayla karşı karşıya kalmamak için ÇED görüşü yatırıma başlanmadan, yatırımın planlama aşamasında alınmalıdır.

ÇED görüşü alınarak faaliyete geçmiş işletmelerde de, alan genişlemesi, kapasite artışı, proses ilavesi/değişikliği planlaması durumunda yine bu değişiklikler yapılmadan önce, planlama aşamasında ÇED görüşleri güncellenmelidir.

ÇED Yönetmeliği Ek-2 listesinde yer alan projeler için projenin çevresel etkilerinin ve bu etkileri azaltmak için alınacak önlemleri içeren ve ÇED Raporu kadar kapsamlı olmayan Proje Tanıtım Dosyası hazırlanır. Dosyanın Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğünce değerlendirilmesi sonucu "ÇED Gereklidir" veya "ÇED Gerekli Değildir" kararı verilir.

ÇED Gerekli Değildir kararı verilir ise, daha kapsamlı bir değerlendirme için ÇED sürecine ihtiyaç olmadığı anlamına gelir. ÇED görüşü süreci tamamlanmış olur, yatırıma başlanabilir.

ÇED Gereklidir kararı verilir ise daha kapsamlı bir değerlendirme için ÇED Raporu hazırlanması ve Bakanlığa başvurulması gerekir. Bu süreç sonunda ÇED Olumlu kararı alınmadan yatırıma başlanamaz.

ÇED Muafiyet görüşü ise ÇED Yönetmeliği Ek-1 ve Ek-2 listelerinde yer almayan faaliyetler için alınır. Bu kapsamda proje ile ilgili genel bilgi ve belgeler İl Müdürlüğü'ne sunulur, Proje Tanıtım Dosyası hazırlanması gerekmez. Değerlendirme sonucu projenin ÇED Yönetmeliği Eklerinde yer almadığı tespit edilir ise ÇED Yönetmeliği' nden muaf olduğuna dair "ÇED Muafiyet Görüşü" verilir.

Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği EK-1 listesinde yer alan işletmeler; Bakanlıktan yeterlik belgesi alarak çevre yönetim birimlerini kurmak veya çevre danışmanlık firmalarından çevre yönetimi hizmeti almak zorundadır.

Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği EK-2 listesinde yer alan işletmeler; en az bir personeli sürekli istihdam etmek veya Bakanlıktan yeterlik belgesi alarak çevre yönetim birimlerini kurmak veya çevre danışmanlık firmalarından çevre yönetimi hizmeti almak zorundadır.

Çevre Yönetimi Hizmetleri Hakkında Yönetmelik uyarınca Çevre Danışmanlık Firmalarının / Çevre Danışmanının yükümlülükleri şunlardır:

a) Çevre yönetimi hizmetini çevre mevzuatına uygun bir şekilde yürütmek, koordine etmek, çevre yönetimi hizmeti çalışmalarını düzenli aralıklarla izleyerek ilgili mevzuatta belirtilen yükümlülüklerin yerine getirilip getirilmediğini tespit etmek.

b) İşletmeye hizmet vermeye başladığı tarihten itibaren Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliğinin EK-1 listesinde yer alan işletmeler için ayda en az iki adet, EK-2 listesinde yer alan veya EK-1 veya EK-2 listesinde yer almayan işletmeler için ayda en az bir adet olmak üzere aylık faaliyet raporunu hazırlamak ve işletme sahibi veya sorumlusu ile birlikte imzalayarak en geç bir sonraki ay yapılacak ilk işletme ziyaretinde işletmeye sunmak, ayrıca aylık çalışma takviminde belirtilen tarihte işletmeye ait o ziyarete ilişkin ön değerlendirmeleri sistem üzerinden kaydetmek.

c) İşletmeye ilk defa hizmet verilecek ise, işletmeye hizmet vermeye başladığını gösteren sözleşme tarihinden itibaren ilk 30 gün içinde bir adet ve sözleşme tarihini takip eden ilk 12 ay içinde de bir adet olmak üzere ilk yıl için en az iki adet, devam eden yıllarda sözleşme tarihini takip eden her 12 ayda en az bir adet olmak üzere, işletmenin genel durumunu kapsayan iç tetkik raporunu hazırlamak ve işletme sahibi veya sorumlusu ile birlikte imzalayarak işletmeye sunmak.

ç) İşletmeye ilk defa hizmet verilecek ise, işletmeye hizmet vermeye başladığını gösteren sözleşme tarihinden itibaren ilk 90 gün içinde bir adet ve sözleşme tarihini takip eden ilk 12 ay içinde de bir adet olmak üzere ilk yıl için en az iki adet, devam eden yıllarda sözleşme tarihini takip eden her 12 ayda en az bir adet olmak üzere, işletme çalışanlarının ve sorumlularının en az yüzde 60’ına eğitim vererek eğitime katılım tutanaklarını düzenlemek.

d) İşletme çalışanlarına ve sorumlularına yönelik düzenlenecek eğitimleri, işletmenin faaliyet gösterdiği sektöre, üretim yöntemine, çevresel etkilerine ve tabi olduğu çevre mevzuatına uygun olarak yapmak.

e) Mevsimlik çalışan veya faaliyetine ara veren işletmelere çevre yönetimi hizmeti verilmesi durumunda, işletmenin faaliyette bulunduğu süre içinde en az bir adet iç tetkik raporu hazırlamak ve işletme çalışanlarına ve sorumlularına eğitim vermek.

f) İç tetkik raporlarını, aylık faaliyet raporlarını ve eğitim ile ilgili dokümanları Bakanlığın internet sayfasında ilân edilen formatlara uygun olarak hazırlamak.

g) İşletmede uygunsuzluk tespit edildiğinde, tespit edilen uygunsuzluğu aylık faaliyet raporunda belirtmek, uygunsuzluğun çevresel etkisinin önemine göre en geç 90 gün içinde giderilmesi için işletme sahibine veya sorumlusuna önerilerde bulunmak, uygunsuzluğun giderildiği tarihten itibaren 30 gün içinde yapılan işlem ve uygunsuzluğun giderilmesine ilişkin sonucu aylık faaliyet raporuna yazmak, uygunsuzluğun süresi içinde giderilmemesi halinde uygunsuzluğu yazılı olarak İl Müdürlüğüne bildirmek.

ğ) İşletmenin Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği uyarınca alması gerekli çevre izni veya çevre izin ve lisans belgelerinin alınması ve bu belgelerin yenilenmesi çalışmalarını yürütmek.

h) İşletmenin çevre mevzuatı uyarınca yapılması gereken beyan ve bildirimlerini belirtilen formatta, zamanında ve eksiksiz olarak yapmak.

ı) Yetkili makam tarafından istenecek bilgi ve belgeleri belirtilen formatta, zamanında ve eksiksiz olarak sunmak.

i) Yürüttüğü bütün çalışmaları imzalı belgeler halinde, işletmeye hizmet verdiği tarihten itibaren son beş yıl işletmede elektronik veya fiziki olarak muhafaza etmek ve bu süre içinde yetkili makam tarafından istendiğinde sunmak.

j) Yetkili makam tarafından yapılacak planlı veya haberli denetimler sırasında işletmede hazır bulunmak ve istenen bilgi ve belgeleri sağlamak.

k) İşletme ile ilgili öğrendikleri ticari sır mahiyetindeki bilgileri saklı tutmak.

l) Çevre Yönetimi Hizmeti verdiği işletmeler için hazırlanan aylık çalışma takviminde belirlenen günde, sistem üzerinden kaydedilen günün en az birinci veya ikinci yarısında işletmede bulunmak ve işletme ile ilgili iş ve işlemleri yürütmek.

m) Bakanlık tarafından yapılacak veya yaptırılacak, çevre mevzuatı ile ilgili eğitim, toplantı ve benzeri bilgilerndirici faaliyetlere katılmak.

Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği Ek-1 ve Ek-2 listelerinde yer alan, Çevre İzin ve Lisans sürecine tabi olan işletmelerin faaliyette bulunabilmeleri için Çevre İzni ve Lisansı öncesi verilen belgedir.

Geçici Faaliyet Belgesi 1 yıl süre ile geçerli olup, belgenin alınmasından itibaren yüz seksen takvim günü içerisinde çevre izni veya çevre izin ve lisansına başvuru yapılması gerekmektedir.

Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği Ek-1 ve Ek-2 listelerinde yer alan işletmelerin Çevre Kanunu uyarınca alması gereken; hava emisyonu, çevresel gürültü, atıksu deşarjı ve derin deniz deşarjı konularından en az birini içeren izindir.

Çevre izin ve lisans belgeleri 5 yıl süre ile geçerlidir.

Belge geçerlilik süresinin sona ereceği tarihten en az 180 takvim günü öncesinde, çevre izin ve lisans yenileme başvurusu yapmak ve beş yıllık süre dolmadan yeniden çevre izin ve lisans belgesi alınması zorunludur.

İşletmede aşağıda belirtilen değişikliklerin gerçekleştirilmesi durumunda beş yıllık süreden bağımsız olarak çevre izin ve lisans belgesinin yenileme işleminin başlatılması gerekir:

1) İşletmenin faaliyet yerinin değişmesi,

2) İşletmenin faaliyet konusunun değişmesi,

3) İşletmenin yakıtının ve/veya yakma sisteminin değişmesi,

4) İşletmenin toplam üretim ve/veya atık tüketim kapasitesinin en az 1/3 oranında artması veya artış miktarının EK-1’de bulunan liste kapsamında yer alması,

5) İşletmenin toplam yakma/anma ısıl gücünde meydana gelen değişiklikler;

- Artış miktarının EK-2’de bulunan listede yer alması koşulu ile; işletmede toplam yakma/anma ısıl gücünün en az 1/3 oranında artması,

- 1/3 oranına bakılmaksızın, işletmenin toplam yakma/anma ısıl gücündeki artış miktarının EK-1’de bulunan liste kapsamında yer alması